اروپا در حل مسئله میلیونها پناهجوی سوری که گریبانگیر آن می باشد، ترکیه را بعنوان کشور کلیدی مشاهده می کند.
اتحادیه اروپا با طرح عمل کوچ که در اجلاس عالی رهبران در ۱۶ ام اکتبر تهیه نمود، به آنکارا وعده داد که در مقابل متوقف ساختن جریان پناهجویان سوری به اروپا، به فعالیتهای آزادی ویزا برای سیاحت شهروندان ترک در منطقه شنگن تسریع بخشیده و به روند عضویت شتاب خواهد داد. علاوه براین اتحادیه اروپا برای پناهجویان در ترکیه ۳ میلیارد یورو پیشنهاد نمود. دونالد توسک رئیس شورای اتحادیه اروپا اظهار داشت، شما به ما یاری بکنید و ما نیز به شما.
فریدون سینیرلی اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه نیز گفت، چیز مورد بحث، نه یاری به ترکیه، بلکه اتخاذ تدابیر مربوط به بهبودی بخشیدن به وضعیت پناهجویان سوری می باشد. این بمعنای تقسیم بار می باشد، مسئله مذکور تنها مسئله ترکیه نمی باشد. ما کشوری نیستیم که در لحظه بحران به یاد آورده شده و تنها بدلایل تاکتیکی با آن همکاری بشود.
بسیار خوب، قرارداد اعاده افراد و آزادی ویزا چه معنایی دارد؟
قراردادهای اعاده افراد، اعاده افرادی که بطور غیرقانونی در یک کشور و یا گروهی از کشورها با مرزهای مشخص شده بسر می برند، به کشور منبع و طرف قرارداد و یا آخرین کشوری که بطور ترانزیت از آن عبور کرده اند را تنظیم می کند.
در چهارچوب قرارداد اعاده افراد که بین ترکیه و اتحادیه اروپا به امضا رسیده است، افرادی که در ترکیه و یا یکی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا نتوانند شرایط ورود به کشور و یا اقامت در آن را بجای بیاورند، براساس قواعد و شرایط قرارداد به کشور ذیعلاقه بازگردانده خواهند شد.
در اصل قرارداد اعاده افراد اتحادیه اروپا که کنترل مهاجرین قاچاق بین ترکیه و این اتحادیه را پیش بینی می کند، در ۱۶ ام دسامبر سال ۲۰۱۳ امضا شده است. فقط اجرائیات آغاز نشده و اعلام گردید که قرارداد در پی انجام تنظیمات لازمه، در سال ۲۰۱۷ مرعیت خواهد یافت. در همین روز سند نقشه راه آزادی ویزا بین ترکیه و منطقه شنگن مورد قبول واقع گردید.
در سال ۲۰۱۳ از سوی وزارت اتحادیه اروپا گزارشی در رابطه با قرارداد اعاده افراد اتحادیه اروپا و ترکیه منتشر گردید. براین اساس چنین پیش بینی شد که طرفین قبول شهروندان کشورهای ثالث را در پایان یک مدت انتقالی سه ساله بعد از مرعیت یافتن قرارداد، آ؛از بکنند. براساس این قرارداد که در سال ۲۰۱۳ به امضا رسید، برای مسافرت بدون ویزای شهروندان ترک در داخل مرزهای اتحادیه، معیارهای بایسته ای وجود دارد که آنکارا باید بجای بیاورد.
تامین امنیت پاسپورت و برگ هویت، تقویت کنترلهای مرزی بشکلی که از عبورهای غیرقانونی جلوگیری بکند، تشکیل مدیریت کوچ همگون با استانداردهای اتحادیه اروپا، مبارزه با جرائم سازمان یافته علی الخصوص در رابطه با مرزها، تروریزم و اختلاس، همکاری با اتحادیه اروپا در زمینه مسائل عدلی، حفاظت از داده های شخصی، تامین آزادی عمل بدون تبعیض شهروندان و حراست از اقلیتها جزو معیارهای مورد بحث می باشند.
چرا روند معافیت ویزا و قرارداد اعاده افراد به یکدیگر ربط داده می شوند؟
استراتژی معافیت ویزا که اتحادیه اروپا آنرا در چهارچوب اصل مشروط بودن، بعنوان ابزار سیاست خارجی تشویق کننده از نظر کشورهای همسایه قبول می کند، بشکلی که بتواند از مرزهای توسعه یافته این اتحادیه بطرف شرق در مقابل کوچ نامنظم حراست بکند، طراحی شده است. در این چهارچوب، امضای قرارداد اعاده افراد با کشورهای واقع در جغرافیای نزدیک و اجرای آن بعنوان پیش شرط روند شناخت معافیت از ویزا و یا تامین سهولت در آن برای این کشورها از سوی اتحادیه اروپا ظاهر می شود.
بهمراه اجرای قرارداد اعاده افراد، در نتیجه گامهایی که در طیف وسیعی از کنترل مرزها گرفته تا مدیریت کوچ و از امنیت اسناد گرفته تا حقوق اساسی برداشته خواهد شد، برای شهروندان آن کشور نخست سهولت ویزا تامین شده و سپس معافیت ویزا داده خواهد شد.
براساس قراردادی که در سال ۲۰۱۳ تهیه شده است، در پایان روند معافیت ویزا که بین اتحادیه اروپا و ترکیه به پش برده می شود، تمامی شهروندان ترکیه خواهند توانست بغیر از انگلستان و ایرلند، در کشورهای عضو اتحادیه اروپا بمدت سه ماه بدون ویزا سیاحت بکنند.
ترکیه خواهان مرعیت یافتن قرارداد مذکور در سال ۲۰۱۶ می باشد. موضوع مورد بحث در خلال دیدار آخر هفته آنگلا مرکل صدراعظم آلمان از ترکیه با تمامی جزئیاتش مورد بررسی قرار داده شد. احمد داووداوغلو نخست وزیر ترکیه طی سخنانی در پی مذاکره با همتای آلمانی خود گفت، این موضوعی ست که قبل از بحران سوریه پیرامون آن به توافق رسیدیم. سعی می کنیم این موضوع را که برای سال ۲۰۱۷ طرحریزی شده است، در سال ۲۰۱۶ به هدف برسانیم. امیدواریم که با آغاز ماه ژوئیه سال ۲۰۱۶ هم قرارداد اعاده افراد و هم اجرای ویزای شنگن مرعیت بیابد.
